Những con khỉ không hỏi tại sao

Có một câu chuyện xưa lắm...

   Xưa đến nỗi tôi không nhớ là ai đã kể cho tôi nghe và lúc nào, chỉ nhớ là nó liên quan đến vài con khỉ, một cái chuồng, một trái chuối và một bình chữa lửa.

    Tôi xây một cái chuồng rộng cỡ cái phòng ngủ, và lùa năm con khỉ vào một phía. phía còn lại tôi để một trái chuối, rồi tôi cầm bình chữa lửa đứng đợi. Khỉ thì thích ăn chuối, nên không sớm thì muộn, một trong những con khỉ sẽ bắt đầu chạy về phía trái chuối. Khi nó làm như thế, tôi lấy bình chữa lửa xịt vào những con khỉ còn lại. Thay trái chuối mới nếu cần, và lập lại quá trình này.

   Khỉ rất thông minh, nên chúng sẽ nhanh chóng nhận ra cái luật này: Nếu có con khỉ nào tiến về phía trái chuối, cả đám còn lại sẽ bị xịt bột chữa lửa, và để tự bảo vệ, cả đàn sẽ bắt đầu tấn công bất kỳ con nào có ý định ăn chuối.

   Khi hiện tượng này xảy ra, tôi bắt một con khỉ ra khỏi chuồng, và thay vào đó bằng một con khỉ mới. Con khỉ mới sẽ gia nhập đàn, cố gắng kết bạn, và chắc chắn sẽ muốn ăn trái chuối, và những con khỉ còn lại, biết rõ điều gì sẽ xảy ra, sẽ tấn công con khỉ mới để ngăn không cho tôi xịt chúng. Sau vài lần, con khỉ mới sẽ hiểu ra, và bắt đầu tham gia tấn công nếu một con khỉ khác tiến về phía trái chuối. Khi hiện tượng này xảy ra, tôi bắt thêm một con khỉ trong số bốn con khỉ cũ còn lại ra khỏi chuồng, và thay vào đó bằng một con khỉ mới khác.

   Sau khi lập lại quá trình đó vài lần, sẽ có một thời điểm không có con khỉ nào đang bị nhốt từng bị xịt bột chữa lửa; sự thật là chúng cũng chưa từng thấy cái bình chữa lửa tròn méo ra sao, nhưng mà điều hay ho là, chúng vẫn sẽ tấn công bất kỳ con khỉ nào đi về phía trái chuối!

   Nếu con khỉ biết nói và hiểu được tiếng người, thì khi tôi hỏi tại sao chúng tấn công? Câu trả lời của chúng chắc hẳn sẽ là: “À! thiệt ra tôi cũng không biết tại sao, nhưng đó là cách chúng tôi hành xử ở đây.”

Thử suy nghĩ một chút

   Về câu trả lời của con khỉ. Đã bao giờ chúng ta, con người, cũng có tư duy y như con khỉ hay không? Cùng nghĩ thử thôi.

   Đi học, đi làm và cả những hình thức nghi lễ trong cuộc sống hàng ngày nữa có rất nhiều điều trở thành chân lý đơn giản vì thầy cô hay những người đi trước nói như thế. Chúng trở thành chân lý đơn giản vì chúng là “chân lý mà chúng tôi được dạy”. Không có ai mảy may nghi ngờ, liệu những chân lý đó có đúng hay không, liệu có áp dụng chúng vào thực tế cuộc sống được hay không.

  Chẳng có ai dừng lại để nghĩ còn có cách nào làm đúng hay không, hay thậm chí đó có phải là cách làm đúng ngay từ thuở ban đầu hay không. Quy trình cứ được thực hiện như một quán tính, và bất kỳ người nào đề nghị thay đổi đều sẽ có thể bị tấn công , đã kích bởi những người còn lại. Đây cũng là sự hình thành các tín ngưỡng nhân gian mang mùi vị mê tín dị đoan mà phần đông chúng ta đã và đang trải qua.

Có hai loại câu hỏi: "Làm thế nào ?" &  "tại sao ?"

Hỏi "làm thế nào" là hỏi hời hợt, nên câu trả lời cũng sẽ rất hời hợt.

   Hỏi: làm thế nào để không bị tấn công?

   Trả lời: Đừng đến gần trái chuối và cứ tấn công những con khỉ đến gần trái chuối. Chấm hết.

Hỏi “tại sao” bao giờ cũng sâu sắc hơn hỏi “làm thế nào”, nên câu trả lời cũng phải sâu sắc.

   Hỏi: Tại sao lại tấn công những con khỉ đến gần trái chuối?

   Trả lời: À, câu chuyện nó thế này thế này.

   Hỏi tiếp: Nhưng bây giờ đâu còn ai cầm bình xịt đứng canh nữa đâu?

   Trả lời: Vậy thì cứ ăn chuối đi!!!

Sự thật trong ngày

- Đa số không hỏi,

- Một số hỏi làm thế nào.

- Một ít, ít lắm, hỏi tại sao, và ... được ăn chuối  .

   

---------o0o---------------

   Quả thật chính đức Phật cũng đưa ra những quy luật tương ứng theo đó người ta có thể tìm được những phương hướng đích thực của mình, nhưng để bắt đầu Ngài đã liệt kê những tiêu chuẩn được coi như không chính đáng, không đầy đủ khi khuyên những người thuộc bộ tộc Kalama ở Kesaputta như vầy:

“Này các Kalama,
chớ có tin vì nghe lời thuật lại,
chớ có tin vì theo truyền thống,
chớ có tin vì nghe những lời đồn.
Đừng để bị dẫn dắt bởi uy quyền của kinh điển,
bởi luận lý siêu hình,
hay bởi sự xét đoán bề ngoài.
Đừng để bị lôi cuốn bởi những gì có vẻ đáng tin,
bởi thích thú trong những quan niệm võ đoán,
hay bởi ý nghĩ 'Đây là thầy ta'...
 
Nhưng này các Kalama, khi nào các người tự mình biết rằng các pháp ấy là thiện, là tốt, được người có trí tán thán, các pháp này nếu được thực hiện thì sẽ đem lại hạnh phúc và an lạc, thì các người nên chấp nhận chúng.“
(Tăng Chi Bộ Tập I, Kinh Các vị ở Kesaputta).

Thiền viện Panditarama - Myanmar

Hoà Thượng Thiền Sư

Thiền viện Panditarāma do HT U Pandita Sayādaw làm thiền chủ. Tuổi Ngài năm nay trên 80. Ngài đã từng làm thiền chủ và trú trì tại trường thiền Mahāsi   Yeitha một thời gian, sau khi Ngài Mahāsi  Sayādaw viên tịch. HT cũng từng đi nhiều nước Phương Tây để tổ chức các khoá thiền tập từ năm 1951, và được rất nhiều thiền sinh ngoại quốc cũng như trong nước kính ngưỡng.
Hiện nay Ngài không trực tiếp phỏng vấn thiền sinh nữa, nhưng thỉnh thoảng thuyết pháp khi các khoá tu Thiền Quán Nghiêm Mật tổ chức tại thiền viện hoặc trong rừng thiền. Tôi có dịp ghé thăm và định tu tại thiền viện này khi vừa đặt chân đến đất Miến, nhưng rồi “duyên lỡ làng” đành buồn bã trở về, tìm một nơi “trú ẩn” khác !

2. Cơ sở chính

Cơ sở chính nằm ở thủ đô Yangon, đi tốn khoảng 5 -7 Mỹ kim từ trường Đại Học Phật Giáo. HT thiền chủ trú trì thường ở cơ sở này để tiếp nhận thiền sinh và hướng dẫn thiền tập trong giai đoạn đầu. Cơ sở mặc dầu nằm trong lòng thành phố, nhưng khá yên tĩnh vì nó trệch vô trong làng một chút ! Diện tích đất không lớn lắm, nhưng nhờ xây dựng theo mô hình hiện đại, tất cả đều xây lầu  2 tầng, nên rất gọn và có quy cũ. Thiền sinh ở đây khoảng 100 vị đến từ nhiều nước khác nhau, cả Đông lẫn Tây. Khi thiền sinh đông, HT thiền chủ cho các thiền sinh kỳ cựu vào cơ sở thứ hai tu tập, trước là giải quyết nơi ăn chốn ở cho thiền sinh, mà đó cũng là nguyện vọng của thiền sinh nữa.

3. Cơ sở trong rừng (Thiền lâm Panditarama)

Cơ sở II nằm cách thủ đô khá xa, đi xe taxi khứ hồi tốn khoảng 20 Mỹ kim. Thông thường thiền sinh vào thiền viện chính rồi, khi nào tiện thì ban quản trị thiền viện sẽ sắp xếp đưa thiền sinh vào trong rừng bằng xe của thiền viện. Cơ sở thứ hai này rất lớn, cả 100 mẫu đất rừng. Thiền đường hai tầng khá rộng hoàn tất được mấy năm rồi. Phía trên dành cho chư Tăng và cư sĩ nam, phía dưới dành cho chư Ni và cư sĩ nữ.  Một số cây nguyên sinh còn sót lại khi Thiền Sư tiếp nhận khu rừng này, một số đã và đang được trồng. Cốc am và các công trình phụ đang được xây dựng thêm.

Thiền sinh trong rừng thiền này không nhiều lắm. Khi chúng tôi đến thăm thiền viện, nghe Sư Pháp Luân nói lại hiện nay thiền sinh trung bình chỉ khoảng 50 – 70 vị. Sư Pháp Luân là người Việt Nam định cư ở Mỹ sau 1975, biết đến HT Thiền Sư nhiều năm nay. Hiện nay Sư là người thông dịch cho các thiền sinh Việt Nam tới đó tu không rành tiếng Anh.

4. Phương pháp

Cách thiền tập của thiền viện này, như người viết đã nói, vì truyền thừa từ truyền thống của Thiền Sư Mahāsi  Sayādaw, nên cách tu hoàn toàn giống với các trường thiền theo mô hình của Ngài Mahāsi , nghĩa là hoàn toàn căn cứ trên bài Kinh Đại Niệm Xứ (Mahā-satipaṭṭhāna Sutta) trong Trường Bộ Kinh mà phát triển. Cũng quán niệm đủ Thân Thọ Tâm Pháp, nhưng chỉ khác biệt chút xíu, thay vì Đức Phật bảo các hàng đệ tử để tâm trước mặt (vùng mũi, nhân trung, hoặc chóp mũi), để theo dõi sự dài ngắn, nóng lạnh của hơi thở ra vào, v.v… Ở đây, thiền sinh được hướng dẫn để tâm nơi vùng bụng mà tôi đã trình bày sơ lược trong các bài khác.

Vì trường thiền chủ trương phát triển Thiền Quán (Vipassanā), nên không đặt nặng đến bốn trạng thái nhập định sắc giới như trong kinh thường mô tả, nhưng lại đề cao đến bốn trạng thái Thiền Quán (Vipassanā jhāna) thông qua quán Vô Thường, Khổ, Vô Ngã ngay trong tự thân.

(Xem tiếp: Vài trung tâm tu thiền ở Miến Điện -Thích Giác Hoàng)

Các trang webs của Thiền viện Panditarama:

http://web.ukonline.co.uk/buddhism/pandita.htm

http://www.panditarama.org/

Thiền Lâm Panditarama gồm nhiều cơ sở nằm giữa một vùng rừng núi. Nhà cất cao kiểu nhà sàn, nối với nhau bằng những lối đi thiền hành cũng được cất trên những cọc cao.

Các tu sĩ người Việt.


Chuông gỗ là một hình ảnh khá đặc trưng.


Một Kuti

Một lối đi dành cho thiền hành rất đẹp!


Thiền hành


Có nhiều khuôn mặt Tây phương




Thiền hành dưới nắng


Ngoài trời

Thiền hành trong phòng

Các Tu nữ


Tu sĩ nhí


Thọ thực

Đông vui!


Nhà ăn của Thiền lâm Panditarama


Đi bát trong chánh niệm.


Các Tu Nữ người Việt

Nhà sư Tây Phương.


Sư Pháp Tuệ người Việt. Có hai gia đình VN đã đặt bát cho trưa hôm nay!

Trong văn phòng của Thiền sư U PANDITA

Dâng hoa cho thầy U PANDITA


Phòng của sư Pháp Tuệ. Tu sĩ đến từ VN


Hành thiền miên mật


Tĩnh mịch!

Im vắng

Khóa thiền Vipassana 2 ngày 3 đêm (25-26-27 / 11) tại chùa Bửu Thắng - Buôn Hồ - Đắk Lắc

Quả thật nghe nói hội chúng ở chùa Bửu Thắng - Buôn Hồ tu tập rất tốt dù mới tiếp súc thực hành thiền Vipassana - Tứ Niệm Xứ mới vài tháng trở lại đây (thật hiếm thấy 1 chùa phái Bắc tông tu thiền Tứ Niệm Xứ ), nên  khóa thiền lần này sư Phước Độ - trụ trì chùa Quang Minh lên tham dự ít hôm xem thực hư thế nào, cũng là dịp đi đây đi đó đổi gió. Sư Phước Độ rất hoan hỷ khi thấy mấy tiểu nhỏ nhỏ (tuy còn mê ngủ) nhưng cũng tham gia hành thiền rất tích cực, và còn học kinh tụng pali thánh ngữ rất trôi chảy. Điều đáng nói nhất là ni sư Quảng Ưu - 99 tuổi (còn 2 tháng nữa bước sang 100) cũng không bỏ 1 thời nào trong suốt khóa thiền (kiểu ai tới đâu tui theo tới đó). Sau đây là 1 số hình ảnh "cóp" nhặt được trong khóa thiền post lên để mọi người cùng xem và hoan hỷ với các tiểu ở chùa Bửu Thắng.

--------

Post thêm vài Video

Con mèo nghi lễ

Thời xa xưa, tại một một ngôi chùa nọ, khi thầy trụ trì và các đệ tử bắt đầu ngồi tịnh tọa niệm Phật vào buổi tối, thì con mèo sống trong chùa thường đi loanh quanh khu vực tọa thiền và kêu meo meo, gây ra tiếng ồn ào khiến họ phải phân tâm. Thầy trụ trì ra lệnh cột con mèo lại trong giờ tịnh tọa.

Vài năm sau, thầy trụ trì lớn tuổi qua đời, con mèo vẫn tiếp tục bị cột trong giờ đại chúng tịnh tọa. Đến khi con mèo đó già chết, một con mèo khác lại được mang vào thiền viện, và nó cũng bị cột lại trong giờ tịnh tọa vào buổi tối.

Rồi đến nhiều thế kỷ sau, những người kế thừa ngôi chùa đó vẫn tiếp tục duy trì hình thức cột mèo lại trong giờ tọa thiền và xem đó như một nghi lễ tôn giáo.

---------o0o----------

Lời bàn:

Câu chuyện kể trên, giống như cách phát triển những điều mê tín. Mới đầu, có thể có những lý do đặc biệt trong một hoàn cảnh riêng nào đó. Lâu dần, việc đó được lập đi lập lại như một tập tục, rồi thành một nghi thức. Họ làm việc đó vì họ không thấy có điều trở ngại, không mất gì và không nên làm.

Nhiều người trong chúng ta, đã sống giống như câu chuyện trên. Chúng ta làm cái này cái kia, lập đi lập lại mà thực sự không hiểu gì về ý nghĩa hay tầm quan trọng của nó.

Câu chuyện còn nhắc nhở chúng ta phải luôn nhớ tới lời Phật dạy trong kinh Kalama (thuộc Tăng Chi Bộ, tập I, Kinh Các vị ở Kesaputta) như sau:
“Này các Kalama,
chớ có tin vì nghe lời thuật lại,
chớ có tin vì theo truyền thống,
chớ có tin vì nghe những lời đồn.
Đừng để bị dẫn dắt bởi uy quyền của kinh điển,
bởi luận lý siêu hình,
hay bởi sự xét đoán bề ngoài.
Đừng để bị lôi cuốn bởi những gì có vẻ đáng tin,
bởi thích thú trong những quan niệm võ đoán,
hay bởi ý nghĩ 'Đây là thầy ta'...
 
Nhưng này các Kalama, khi nào các người tự mình biết rằng các pháp ấy là thiện, là tốt, được người có trí tán thán, các pháp này nếu được thực hiện thì sẽ đem lại hạnh phúc và an lạc, thì các người nên chấp nhận chúng”.

Mục đích

Một võ sư lừng danh hỏi một đệ tử mới nhập môn:

- Con muốn học võ à?

- Vâng! Con muốn học võ để chiến thắng kẻ địch!

- Càng nghĩ đến chiến thắng và kẻ địch thì chưa học võ được đâu, vì còn hiếu thắng!

- Vậy con học võ để tự vệ thôi!

- Còn đề kháng tự vệ cũng chưa học võ được vì con còn vị kỷ!

- Nếu vậy con học võ để làm gì?

- Lại để làm gì! Chung quy vẫn còn vướng vào một mục đích!

Võ sinh ngạc nhiên:

- Nhưng làm thế nào có thể học võ mà không có mục đích?

Võ sư ung dung bước ra giữa võ đường, múa một bài quyền và nói:

- Ngươi cứ thế mà làm không được sao?

--------------------o0o-------------------
Lời bàn:

Trong cuộc sống này, hình như con người không thể tồn tại mà không có mục đích, nhưng mục đích thì luôn ở tương lai, ở phía trước. Tôi sẽ được cái này, sẽ được cái kia và sẽ là… Vì vậy mà người ta phải thổn thức, phải đợi chờ và phải hy vọng.

   Ngày mai, sự hi vọng và cái khái niệm của thời gian cũng chính là nội dung của tư tưởng bản ngã, chúng khởi lên cùng một lúc với phiền muộn, khổ đau và thất vọng, khi mà bản ngã của ta chưa thỏa mãn và không đạt được mục đích mà mình mong muốn.

   Nói cách khác, khi bản ngã đề ra một mục đích thì ngay lập tức, nó mời gọi tư tưởng, thời gian đợi chờ và đau khổ cùng hiện hữu. Khi ta tự đặt ta vào trong một mục đích, có nghĩa là ta đã quá chú trọng đến tương lai mà bỏ quên thực tại. Như vậy, chính ta đang đánh mất đi hạnh phúc sẵn có của mình để mong cầu một thứ hạnh phúc chưa có, mà lại không biết ở khoảng giữa thời gian vắng mặt của hai thứ hạnh phúc này, ắt hẳn chỉ là đau khổ.

Nghệ thuật sống hạnh phúc có nghĩa là phải nhìn sâu vào giây phút hiện tại mầu nhiệm sẵn có thì tất cả mọi tư tưởng, chấp trước và suy tính sẽ được giải trừ, và khi ấy, bạn sẽ là một người có cuộc sống an lạc nhất.

Hành thiền Vipassana tại chùa Bửu Thắng - Buôn Hồ - ĐakLak (11/11/2011)

   Cũng là 1 dịp may khi chúng tôi tới chùa Bửu Thắng ở Buôn Hồ Đắk-Lắk để thay đổi môi trường tu tập. Qua 1 vài lần trao đổi, ban tổ chức ở chùa quyết định hàng tuần tổ chức khóa tu thiền Vipassana (Tứ Niệm xứ) 2 ngày 3 đêm rốt ráo dành cho cho quý hành giả bận rộn công ăn việc làm ngoài đời, cũng là cơ hội gieo duyên cùng phập pháp. Khóa thiền được khai mạc vào tối thứ 6 và bế mạc vào tối Chủ Nhật hàng tuần thu hút được khá nhiều hành giả đến tham dự. Điều đặc biệt là khóa thiền có sự hổ trợ của sư Phước Nhân - 1 thiền sư “mini” (theo cách nhìn nhận dí dỏm của sư Phước Nhân) nhưng được khá nhiều hành giả tin tưởng trình pháp để tìm sự giúp đỡ về việc tu thiền Vipassana trong những năm gần đây tại thiền viện Phước Sơn. Và chúng tôi cũng rất hoan hỷ khi ban tổ chức quyết định đề ra 1 đêm hành thiền thọ đầu đà bán phần và 1 đêm thọ đầu đà toàn phần cho hành giả .

   Xin nói qua về vấn đề đầu đà được ban tổ chức tạm chia ra gồm: buổi hành thiền thọ bán đầu đà bắt đầu từ 7h tối tới 12h khuya, và thọ đầu đà tòan phần tiếp tục từ 12h khuya tới 5h sáng hôm sau.

   Quả thực, thật khó khăn cho những hành giả mới chập chững bắt đầu hành thiền có thể thức khuya hành thiền liên tục trong nhiều giờ liền , ấy vậy mà ở chùa Bửu Thắng – Buôn Hồ đây, trải qua 4-5 khóa thiền thọ đầu đà rồi, chúng tôi thấy có khá nhiều chú tiểu độ tuổi từ 9 – 17 tuổi tham dự khá đông, hành thiền tích cực và rất nghiêm túc dầu khá mệt mỏi vào lúc cuối về khuya, xong tinh thần hành thiền hướng tới đạo quả tiêu trừ tham – sân – si của các tiểu đây thật đáng cho chúng tôi khâm phục. Xin đưa 1 vài hình ảnh các bạn cùng xem.

Thử player mp3 cho Blog

Namo tassa :